< <

<

Nurmuhemmet yasin örkishi

Menisiz hayat

Nahayiti chirayliq bir qiz bar idi. Uninggha ata - anilirila emes, belki jem'iyettiki chong - kichik hemme adem amraq idi. Uning künliri tolimu xushalliq ichide ötetti. Uni intayin kélishken, puldar bir yigit yaxshi körüp qélip ikkisi toy qildi. Qiz her xil ésil kiyimler, zibuzinnet, aliy öy jahaziliri, keng - kushade hoyla - aramgha ige boldi. Érimu uninggha hemme nersini tel qilip béretti. Néme dése shuni qilish üchün paypétek bolatti. Qarimaqqa bu qiz bekmu bextlik idi.

Emma, qiz bir küni tuyuqsiz öz turmushining nahayiti menisiz ikenlikini hés qildi. Uning esley dése esligüdek birer eslimisimu yoq idi. Xushalliq, bext dégenler uning hayatida tolup tashqan bolghachqa, u bulargha adettiki nersiler dep muamile qilatti. Uning oyiche, hemme ademning turmushi mushundaq idi. U héchqandaq jelp qilish küchi bolmighan bundaq turmushtin ümidsizlinip, axir hesret ichide özini öltürüwaldi.

Belkim bu hékaye bezilerni ejeblendürüp qoyushi mumkin. Herqandaq nerse éhtiyajdin artuq bolup ketkende, bu kishi neziride öz qimmitini yoqitip adettiki nersilerning ornigha chüshüp qalidu. Chünki bu chaghda uninggha bolghan intilish suslaydu. Qizning tragédiyisimu del mushu yerde. Hayatta biz meyli qanchilik riyazet chekmeyli, bu hergiz bizning bextsiz ikenlikimizni bildürmeydu.

Séhirlik tash

Bir ayal bolghaniken, u he désila éri bilen munazirilishishke amraq iken. Dawamliq munaziride utup chiqishni oylaydiken. Shunga gep - sözde wasite tallap olturmay udulla dewéridiken. Epsuski, munazirining dawami urush - jédel bilen axirlishidiken. Buningdin ayalning köngli tolimu yérim iken. Axir bérip ularning turmushi xeterlik ehwalgha chüshüp qaptu. Shu chaghdila ayal ailisini qutquzuwalmaqchi bolup, bir danishmendin meslihet soraptu we esli ehwalni bayan qiliptu.

– Apla, silerning ehwalinglar tolimu xeterlik iken. Men silerge séhirlik epsunimni oqup, silerning jédilinglarni séhirlik tashqa bent qilip bérey,– deptu danishmen we ichkiriki öyge kirip kétip xéli uzun waqittin kéyin chiqiptu.

– Aranglardiki sheytanni mushu tashqa bent qildim. U silerni dawamliq munazire qilishqa qutritip axirida aranglarda urush - jédel peyda qilidiken. Eger éringiz bilen buningdin kéyin urushup qélish xewpi tughulsa, mana mawu tashni tilingizning astigha éringizgha körsetmestin séliwéling - de, aghzingizni yumup jimmide turuwéling. Shu chaghdila silerni sheytan urushushqa qutritalmaydu. Éringizmu mulayimliship sizge yol qoyidighan bolidu. Eger undaq qilmisingiz ailingiz weyran bolidu. Melum mezgil ötkendin kéyin silerdiki bu xil halet ongshilidu. Shu chaghda munu xetni échip oqung. Uningghiche bu xetni qet'iy mexpiy saqlang,– deptu danishmen we ayalgha bir parche xetni bériptu. Ayal xushal halda öyige qaytiptu.

Bir küni u yene kichikkine bir ish sewebidin éri bilen gep taliship qaptu we axirida jédellishiptu. Shu chaghda ayalning yadigha héliqi danishmen bergen séhirlik tash keptu - de, derhal érigha keynini qilip tashni aghzigha sélip mehkem yumup jimmide turuwaptu.

Éri ayalining ilgirikidek özi bilen teng turmastin jim turghanliqini körüp heyran qaptu we jédelni boldi qiptu.

Ayalmu érining jimip qalghanliqini körüp xasiyetlik tashning karamitidin heyran qaptu. U her qétim er - ayal otturisida urushup qélish xewpi tughulsila, bu séhirlik tashni aghzigha séliwalidighan boptu. Érimu asta - asta ayalining özgirip éghir - bésiq, temkin bolup qalghanliqidin tesirlinip uninggha hörmet qilidighan boptu. Axir bularning turmushida yene burunqi toy qilghan waqitlardiki inaqliq eslige keptu. Ayal shu chaghdila andin danishmen bergen héliqi xetni échiptu. Uningda mundaq dep yézilghaniken:

«Singlim, ésingizde bolsun, aile hergizmu er - ayal munazirilishidighan sot meydani emes, belki muhebbetning menggülük uwisi. Eger siz xata halda uni sot meydanigha aylanduruwalsingiz, meyli qaysi terepning utup chiqishidin qet'iynezer késim namingiz ajrishish bolidu. Elwette, bu her ikkinglar xalimaydighan ghelibe. Munazirining bolmiqi ongay, emma uni köngüllük axirlashturush tes. Shunga munazirileshmekchi bolghan éghizni muhebbetlik lewler bilen tosung!

Epsun oqulghan héliqi séhirlik tash ésingizdidu, hemmimizde ashundaq birdin tash bolidu. Uning ismi sewr - taqet, emma biz bu tashni qarshi terepke bext tileydighan chaghda tilimizni basturup qoyimiz. Qarshi terepke azab keltüridighan, azar béridighan chaghda bolsa asanla kötürüwétimiz. Er - ayal otturisida emeliyette qarshi terepni xushal qilish nahayiti ongay. ‹Sizni söyimen›, ‹méni epu qiling›, ‹bu ishta men eyiblik› désekla kupaye. Bu sözler ailini inaqlashturushtiki muhim halqa. Hergizmu mesilige yoluqqanda ziddiyetni qarshi terepke ittirip qoyush, bir - biridin qusur izdesh, öz'ara munazirilishish, qarshi terep üstidin ghelibe qilish yoli emes. Semimiylik bilen öz xataliqingizni étirap qilghiningiz del tilingizdiki tashni kötürüwétish üchün küchewatqan waqtingizdur.

Muhebbet burundinla mewjut, tash - tosaq kéyin peyda bolghan. Herqandaq qélin tash - tosaq bolsimu muhebbet uni öz ilkige alalaydu. Halbuki singlim, sizning turmushingizda del ashu orun bosh qalghan. Shunga turmushingizda tash - tosaqlar peyda bolghan. Muhebbitingiz küchlük bolsimu emma uninggha singdürülmigen. Shunga men sizge buning yolini körsitip berdim, yeni mulayim bolung, erler herqandaq béshem ayallargha asanla taqabil turalaydu. Yene kélip amal - charilirimu köp. Emma mulayim ayallargha asanla esirge chüshidu. Siz del munaziridin toxtap éringizgha yol qoyghan waqtingizda u andin sizning wujudingizda mulayimliqning barliqini hés qilip sizge yol qoyidu. Siz buninggha emel qilghiningiz üchün netijide aranglardiki tash - tosaqlar kötürülüp bir - biringlarni söyelidinglar. Emdi siz héliqi epsun oqughan tashni kérek qilmisingizmu bolidu. Chünki uninggha héchqandaq epsun oqulghan emes, méhir - muhebbet herqandaq epsundin ulugh. Xeyr, sizge bext tileymen».

Ayal héliqi xetni oqup andin séhirlik tashning menisini chüshiniptu. Eslide ularning turmushini güzelleshtürgen séhirlik tash bolmastin, belki qarshi terepning achchiqi kelgende uninggha süküt qilghanliqtin bolghaniken. Bu yalghuz er - ayalghila emes, belki ata - ana, dost - burader, xizmetdashlarghimu bab kélidu. Dostlar hemmimiz halqiliq peytlerde ashu séhirlik tashni untup qalmayli.

Natonush kishiler

Bir yigit gugum qoynida köwrük salasunigha yölinip derya süyige qarap turghan bir qizning yénigha keptu.

– Méning rohim hazir berbatliqqa chökti. Siz bilen paranglashsam bolamdu?– Deptu u. Qiz qoshulghanliqini bildürüp béshini lingshitiptu.

– Men bügün söygen qizimdin ayrilip qaldim. U bek chirayliq, bilimlik qiz idi. Men bek namrat, uning üstige ish ornummu yoq idi. Uninggha özümni mas kelmeydighandek hés qilattim. U kala göshi ügrisige bek amraq idi. Shunga heptide bir qétim shehirimizdiki eng dangliq ügrixanigha kirip ügre ichettuq. Ügridin peqet bir qachila buyruyttuq. U özi yalghuz ichetti. Men uninggha qarap chay ichip olturattim. Chünki men bek namrat idim, qandaqla bolmisun bir heptide bir ügrige yetküdek pul yighattim. Ügrige herqanche amraq bolsammu ta hazirghiche ashu ügrixanidiki ügre temining qandaqliqini bilmeymen. Emdilikte u bir puldar ademning arqisidin kétip qaldi. Dunyada özümni eng yalghuz, yekke - yégane hés qilidighan bolup qaldim. Shunga bügün rohiy azab ichide özümni öltürüwalay dep oylap bu yerge keldim. Qarisam siz bu yerde turisiz, ilgiri méning köpligen chaghlirim mushu yerde uning bilen birge ötkenidi. Shunga ölüwélishtin burun turupla sizge ichimdiki derdlirimni töküwalghum kélip qaldi.

Qiz uning sözlirini anglap chongqur oygha chökken halda deptu:

– Siz némishqa hayatingizni birla ademge baghliwalisiz?! Qeyerde yiqilghan bolsingiz shu yerde orningizdin turung. Semingizde bolsunki, siz özingizni bextsiz hésablawatqan chaghda jahanda sizdinmu better bextsiz ademning barliqini untup qalmang.

– Rehmet, siz méni qutquzuwaldingiz. Emdi men özümning iradisining tolimu ajiz ikenlikini hés qildim. Choqum hayatni bashqidin yashaymen.

– Rehmet éytmang, emeliyette siz méni qutquzuwaldingiz. Biz mushu köwrükte ornimizdin des turayli. Ilgiri méningmu nurghun tesirlik körünüshlirim mushu yerde qalghanidi. Menmu mushu yerde sizge oxshash yiqilghan. Sizning hékayingizni anglap bextsizlikke uchrighuchining yalghuz özümla emeslikini hés qildim...

Qiz uning bilen xoshliship öz yoligha rawan boldi.

Emeliyette ademler bir - birige ashundaq yardem qilidu. Eslide yigitning bir chirayliq ayali we omaq balisi bar idi. U peqet qizning exmiqane ish qilip qoyushidin ensirepla shundaq hékayini toqup chiqarghanidi. Ashu hékayila qizgha eng chong teselli bolup uning hayatini saqlap qaldi. Ilgiri yigitmu bundaq hékayini bashqilardin anglighanidi. Bezide bizning bashqilargha bergen tesellimiz emeliyette özimizge bergen tesellimizdur.

"http://www.tangritagh.net/v1/uyghur-k/2001-6/nurmemet%20yasin%20orkixi.htm" din élindi.